Ðau bụng

Có rất nhiều nguyên nhân gây đau bụng, đơn giản nhất là táo bón. Tuy nhiên, nguyên nhân có thể còn nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như viêm dạ dày ruột do virut, hội chứng ruột kích thích (IBS), ngộ độc thực phẩm, viêm ruột thừa,  tắc ruột, ung thư ruột, thiếu máu, sỏi thận, viêm tụy hoặc loét… Khi bị đau bụng, người bệnh cần đi khám bệnh để tìm nguyên nhân gây đau bụng.

Người có bệnh ở đường tiêu hóa cần thận trọng trong khi dùng thuốc.

Không được dùng cho bệnh nhân có triệu chứng đau bụng các thuốc nhuận tràng và tất cả các thuốc PPI (ức chế bơm proton) vì đau bụng là những triệu chứng có thể có của viêm ruột thừa, có thể bị nhầm lẫn với đau bụng liên quan đến táo bón không biến chứng. Sử dụng thuốc nhuận tràng ở bệnh nhân bị viêm ruột thừa cấp tính có thể dẫn đến vỡ ruột thừa.

Bên cạnh đó, các NSAID như aspirin, ibuprofen, naproxen cũng không được dùng cho bệnh nhân có triệu chứng này, mà cụ thể là bệnh nhân bị đau bụng có nguyên nhân bị đau – loét dạ dày. Nếu dùng bệnh sẽ trầm trọng làm chảy máu dạ dày… nguy hiểm tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.

Rối loạn nuốt

Rối loạn nuốt (nuốt khó) thường xảy ra ở người bệnh Parkinson, đột quỵ, chấn thương sọ não, ung thư đầu, cổ hoặc thực quản… Một số thuốc (thậm chí thuốc không cần kê đơn) có thể mang cảnh báo “chống chỉ định” (không được dùng) cho bệnh nhân có vấn đề về nuốt vì có thể gây nguy hiểm cho người bệnh. Ví dụ như các thuốc nhuận tràng (citrucel, metamucil) có chứa dầu.  Người bệnh khó nuốt sẽ vô tình hít phải dầu có trong thuốc gây ra viêm phổi, thâm nhiễm đáy phổi, xơ phổi và có thể dẫn đến ung thư phổi. Hơn nữa, khi khó nuốt, viên thuốc có thể bị mắc lại ở thực quản, trương lên và có thể gây ngạt thở cho người bệnh. Thuốc naproxen (aleve) cũng cảnh báo bệnh nhân không sử dụng nếu có khó nuốt. Trường hợp uống thuốc thấy bị mắc kẹt trong cổ họng cần phải có sự hỗ trợ của y tế.

Đối với người bệnh có khó khăn khi nuốt hoặc đau khi nuốt cũng không tự ý sử dụng thuốc ức chế bơm proton (PPI). Khi dùng phải có sự giám sát của bác sĩ, tránh viên thuốc mắc kẹt tại cổ họng gây hại…

Buồn nôn và nôn

Buồn nôn và nôn là một triệu chứng gây phiền hà. Cũng có rất nhiều nguyên nhân gây nôn như do chuyển động (say tàu xe) và không do chuyển động. Tuy nhiên, đối với triệu chứng buồn nôn và nôn không do chuyển động cần chú ý.

Một nguyên nhân phổ biến của nôn không liên quan đến chuyển động là viêm dạ dày ruột do virut, tổn thương dạ dày, thực quản, loét đường ruột, các khối u dạ dày, thực quản…

Không dùng các sản phẩm có chứa salicylate (aspirin, magiê salicylat và subsalicylate bismuth) cho người có buồn nôn hoặc nôn với những thay đổi trong hành vi. Cảnh báo này được đưa vào để ngăn chặn sự xuất hiện của hội chứng Reye. Hiện nguyên nhân của hội chứng Reye vẫn chưa được biết, nhưng nó gắn liền với việc sử dụng aspirin hoặc salicylat cho trẻ em bị bệnh thủy đậu hoặc cúm. Các triệu chứng thường bắt đầu với buồn nôn và nôn, tiếp theo là hành vi kích thích, tiêu cực và hiếu chiến. Các triệu chứng khác bao gồm lú lẫn, hôn mê, thay đổi tâm thần, động kinh…

Hiện một hoặc nhiều các thành phần trong nhóm này có thể được tìm thấy trong các thuốc giảm đau (trị đau nửa đầu, đau dạ dày, giảm cảm giác khó chịu ở dạ dày…). Vì vậy, cần lưu ý đọc kỹ thành phần của thuốc để tránh dùng.

DS. Hoàng Thu